Το τραύμα του σχολείου

vlema

Το σύγχρονο Ελληνικό σχολείο- ιδιωτικό και δημόσιο- είναι ένας σοβαρός μηχανισμός καταστροφής της προσωπικής αξίας του κάθε ανθρώπου και της φυσικής του παρόρμησης για μάθηση, για συνεργασία, για συμμετοχή σε ομάδες. Καταστρέφει το ομαδικό πνεύμα, την δυνατότητα για συνεργασία και αλληλεγγύη. Διδάσκει ότι μόνο ο πρώτος έχει αξία. Πρέπει να είσαι πρώτος και να δουλεύεις μόνος.

Αν βγεις στον πηγαιμό για τις σπουδές, να εύχεσαι να σώσεις την αυτοεκτίμηση σου.

Διαβάζοντας τις θεωρίες για τον τρόπο που μαθαίνει ο άνθρωπος, τις θεωρίες για τα στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου, τις ανάγκες του και τις δυνατότητες του σε κάθε στάδιο, μαθαίνεις ότι ο άνθρωπος μαθαίνει μέσω της μίμησης και μέσω του βιώματος. Επίσης μαθαίνεις, ότι η επίκριση και ο φόβος κάνουν τον άνθρωπο να μην μπορεί να μάθει. Αυτές είναι γνώσεις που παίρνουν όλοι όσοι γίνονται εκπαιδευτικοί, δάσκαλοι ή καθηγητές. Και τότε έρχεται μια προφανής απορία “Γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα, δεν ακολουθεί αυτούς τους κανόνες”.

Φανταστείτε να έπρεπε τα παιδιά να μάθουν ποδήλατο στο σχολείο. Θα έπρεπε πρώτα να μάθουν όλους τους νόμους της φυσικής απέξω και την ιστορία του ποδηλάτου και ίσως ποτέ να μην ανέβαιναν σ ένα πραγματικό ποδήλατο.

Η σοβαροφάνεια που διέπει όλο το σύστημα διδασκαλίας, εξυπηρετεί πρωτίστως την ανάγκη της εκπαιδευτικής κοινότητας – μέσα κι έξω από τις αίθουσες, πίσω από τις κλειστές πόρτες των υπουργείων- να υπερασπιστεί την σπουδαιότητα της και καθησυχάζει την αγωνία της για την διατήρηση του ελέγχου.

Αλλιώς πώς να εξηγηθεί όλη αυτή η περιττή ανοησία γύρω από βασικές γνώσεις, οι οποίες αν δίνονταν στα παιδιά μ έναν απλό και βιωματικό τρόπο θα τα μάθαιναν όλα αμέσως.

Το σύγχρονο Ελληνικό σχολείο- ιδιωτικό και δημόσιο- είναι ένας σοβαρός μηχανισμός καταστροφής της προσωπικής αξίας του κάθε ανθρώπου και της φυσικής του παρόρμησης για μάθηση, για συνεργασία, για συμμετοχή σε ομάδες. Καταστρέφει το ομαδικό πνεύμα, την δυνατότητα για συνεργασία και αλληλεγγύη. Διδάσκει ότι μόνο ο πρώτος έχει αξία. Πρέπει να είσαι πρώτος και να δουλεύεις μόνος.

Δημιουργεί ένα τεχνητό σύστημα εμποδίων στην διαδικασία της μάθησης, ώστε να πείσει τους ανθρώπους- πολλές φορές αμετάκλητα- ότι η γνώση είναι δύσκολο ν αποκτηθεί. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να γράψουν ένα απλό γράμμα γιατί κάποτε στο σχολείο τους είπαν ότι είναι ανίκανοι να το κάνουν. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να διαβάσουν τίποτα, γιατί αυτό τους φέρνει σ επαφή με την τραυματική εμπειρία της μη κατανόησης, που βίωσαν στο σχολείο, από λάθος αντιμετώπιση.

Δίνονται στα παιδιά βιβλία που έχουν γραφτεί για να τα διαβάσουν αυτοί που ήδη γνωρίζουν το αντικείμενο, δηλαδή είναι γραμμένα ως περίληψη που σημαίνει ότι για να το κατανοήσεις προϋποθέτει ότι γνωρίζεις ήδη το αντικείμενο με λεπτομέρειες. Ζητείται από τα παιδιά να μαθαίνουν απ έξω την ύλη. Για να μπορούν οι διορθωτές να διορθώνουν με τυφλοσούρτη.

Μερικές φορές σκέπτομαι ότι αυτό ίσως αποτελεί και μια βαθιά πεποίθηση των ίδιων των εκπαιδευτικών. Πιθανά και οι ίδιοι είναι άνθρωποι που φέρουν ένα τέτοιο τραύμα και κάνουν ό,τι είναι δυνατό ν αποδείξουν ότι τα κατάφεραν με την δοκιμασία που λέγεται εκπαίδευση και τώρα περιμένουν στην γωνία να κατακεραυνώσουν όλους αυτούς που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με το τέρας της βαρετής ύλης και της απαρχαιωμένης διδακτικής πρακτικής.

Ιφιγένεια Πανέτσου

 

Το video που ακολουθεί είναι ενδιαφέρον για το περιεχόμενο του αλλά και για την αισθητική του.

Ken Robinson : Αλλαγή των εκπαιδευτικών προτύπων

8 Comments Add yours

  1. Α. Κ. says:

    Πόσο δίκιο έχετε!!! Αλήθειες που δεν τολμάει κανείς σχεδόν να τις πει!!!

    Liked by 1 person

  2. karalyan says:

    Reblogged this on ΓΚΑΖΕΣ – τα γυαλένια μας and commented:
    “Μερικές φορές σκέπτομαι ότι αυτό ίσως αποτελεί και μια βαθιά πεποίθηση των ίδιων των εκπαιδευτικών. Πιθανά και οι ίδιοι είναι άνθρωποι που φέρουν ένα τέτοιο τραύμα και κάνουν ό,τι είναι δυνατό ν αποδείξουν ότι τα κατάφεραν με την δοκιμασία που λέγεται εκπαίδευση και τώρα περιμένουν στην γωνία να κατακεραυνώσουν όλους αυτούς που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με το τέρας της βαρετής ύλης και της απαρχαιωμένης διδακτικής πρακτικής.”

    Like

  3. Δημήτρης Μπόβολος says:

    “Αυτές είναι γνώσεις που παίρνουν όλοι όσοι γίνονται εκπαιδευτικοί, δάσκαλοι ή καθηγητές.”
    Αυτό είναι λάθος. Στην Ελλάδα παιδαγωγικά μαθήματα κάνουν οι δάσκαλοι και κάποιες ειδικότητες που για να διοριστούν απαιτείται πτυχίο Α.Σ.ΠΑΙ.ΤΕ. Οι περίφημες καθηγητικές σχολές δεν έχουν παιδαγωγικά μαθήματα στα προγράμματά τους. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί δηλαδή, (μαθηματικοί φυσικοί, χημικοί, βιολόγοι, ιστορικοί, θεολόγοι κ,ά,) δεν έχουν ιδέα από παιδαγωγικά, γνωσιολογία αλλά και ψυχολογία, φιλοσοφία, κοινωνιολογία, εκπαιδευτική πολιτική κ.ά.. Ακόμη και οι φιλόλογοι δεν κάνουν ούτε αυτά που διδάσκει η Α.Σ.ΠΑΙ.ΤΕ σε εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων τεχνικών και επαγγελματικών σχολείων (οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων ΕΠΑΛ όπως υγείας, εφαρμοσμένων τεχνών, πληροφορικής και πολλών άλλων έχουν παιδαγωγικές σπουδές).
    Στην Ελλάδα οι περισσότεροι “καθηγητές” – “εκπαιδευτικοί” και μάλιστα κυρίως αυτοί των μαθημάτων γενικής παιδείας δεν είναι ούτε καθηγητές ούτε εκπαιδευτικοί ούτε παιδαγωγοί!
    Δημήτρης Μπόβολος
    Γραφίστας και εκπαιδευτικός γραφίστας (πτυχιούχος ΑΣΠΑΙΤΕ ΠΑΤΡΑΣ)

    Like

    1. Ναι δίκιο έχετε. Οι δάσκαλοι όμως έχουν μαθήματα εξελικτικής ψυχολογίας και γνωστικής. Και φαντάζομαι επίσης ότι αυτοί που βρίσκονται σε θέσεις επιτελικές στο Υπουργείο όλο και κάτι θα έχει πέσει στην αντίληψη τους από τέτοια θέματα. Όχι λέτε?

      Like

      1. Δημήτρης Μπόβολος says:

        Για τους δασκάλους έχεις δίκιο, ωστόσο αρκετοί από αυτούς ακόμη χρησιμοποιούν την κλασική δασκαλοκεντρική μέθοδο “παραδίδω και εξετάζω” μιας και είναι πολύ πιο εύκολη και χρειάζεται πολύ λίγη προετοιμασία. Εξάλλου οι περισσότεροι μ’ αυτή μεγαλώσανε.
        Όσο γι’ αυτούς που βρίσκονται σε υπουργεία, τι να σου πω; Μόνο αυτό: Στο μάθημα της εκπαιδευτικής πολιτικής, στην ΑΣΠΑΙΤΕ, έπεσα από τα σύννεφα, όταν διάβασα ότι από τις αρχές του περασμένου αιώνα, ειδικοί στην παιδεία και την εκπαίδευση προτείναν αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα που λάμβαναν υπόψη όλα αυτά που αναφέρεις για τους τρόπους που μαθαίνει ο άνθρωπος. Ποτέ δεν έγιναν πράξη. Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος σπάνια συναντιέται στα ελληνικά σχολεία. Όπως το λες ακριβώς, να είσαι πρώτος και να δουλεύεις μόνος.
        Είμαι 47 χρονών και έχω τέσσερα παιδιά. Η μεγάλη μου κόρη πάει 3η λυκείου. Όταν ήμουν στην ηλικία της πίστευα ότι οι πανελλήνιες και τα φροντιστήρια δεν θα υπήρχαν σήμερα. Το τρίτο παιδί (κορίτσι κι αυτό) πήγε στην 1η γυμνασίου. Τη Δευτέρα το απόγευμα μας κάλεσε η διευθύντρια για ενημέρωση. Είναι και συγγραφέας. Δεν πίστευα στα αυτιά μου. Μας μιλούσε συνέχεια για αποβολές, για συνέπειες, για διάβασμα στο σπίτι και έλεγχο από τους γονείς, και για πρωϊνή προσευχή. Είχα την αίσθηση ότι τα δωδεκάχρονα που θα πήγαιναν στο γυμνάσιο αυτό είχαν όλα παραβατική συμπεριφορά και έφταιγαν και τα ίδια!! Ο μικρότερος πήγε νηπιαγωγείο. Εκεί ήταν κάπως καλά τα πράγματα μετά από αυτά που είδαμε δύο χρόνια στον παιδικό σταθμό.
        Τη Δευτέρα δεν μιλιόμουν, όχι πως κάθε σχολική χρονιά τις πρώτες μέρες δεν παθαίνω τα ίδια, αλλά όσο περνάνε τα χρόνια και τίποτε δεν αλλάζει αναρωτιέσαι: αν όχι τα παιδιά μας τότε τουλάχιστον τα δικά τους παιδιά θα πάνε σε καλύτερα σχολεία; θα έχουν πραγματικούς δασκάλους;

        Liked by 1 person

      2. Αν δεν κινητοποιηθούν οι γονείς, όλοι όμως, όχι μόνο αυτοί που έχουν παιδιά στο σχολείο, θ αργήσει πολύ ν αλλάξει κάτι προς το καλύτερο. Δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι της εξουσίας στην σημερινή εποχή έχουν κάποιο όραμα για την παιδεία. Αλλωστε οι ίδιοι έφτασαν στις υψηλότερες θέσεις της εξουσίας, παρακάμπτοντας την παιδεία.

        Like

Leave a comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.